TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİNDEKİ HAKSIZ ŞARTLAR HAKKINDA YÖNETMELİK YAYINLANDI

Değerli Üyelerimiz,

Malumunuz olduğu üzere; 07.11.2013 Tarih ve 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 28.05.2014 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

1) İşbu Kanun’un 5. ve 84. Maddelerine dayanılarak hazırlanan ve tüketici ile kurulan sözleşmelerde yer alan haksız şartların tespitine ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yönetmelik, 17.06.2014 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe giren yönetmelik metni, Acentalarımıza bilgi amaçlı olarak işbu duyurunun ekinde bulunmaktadır.

6502 Sayılı Kanun’a göre Haksız Şart; “Tüketiciyle müzakere edilmeden sözleşmeye dâhil edilen ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme şartı” olarak tanımlanmıştır. Aynı tanım Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yönetmelikte de belirtilmiştir.

17.06.2014 tarihinde yürürlüğe giren söz konusu yönetmelikte; tüketici ile kurulan sözleşmelerde yer alan bir şartın haksız şart olarak kabul edilmesi için iki unsurun bir arada bulunması gerekmektedir.

Bu unsurlar; 

1- Tüketici ile müzakere edilmeden sözleşmeye dahil edilmiş olması

2- Tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olması

şeklinde belirlenmiştir.

Sözleşme şartının tüketici ile müzakere edilmemiş olması hali ile ilgili olarak genel kabul hükmü getirilmiştir. Eğer sözleşme şartı önceden hazırlanmış ve standart sözleşmede yer alan bir şart ise; bu şartın tüketici ile müzakere edilmediği kabul edilmektedir. Yönetmelik, Sözleşmeyi düzenleyen tarafa yani siz değerli üyelerimize, söz konusu standart şartın tüketici ile müzakere edildiği hususunu ispat yükümlülüğü getirmektedir.

Bununla beraber; sözleşme konusu mal veya hizmetin niteliği, sözleşmenin kuruluşunda var olan şartlar ve sözleşmenin diğer hükümleri veya haksız şartın ilgili olduğu diğer bir sözleşme hükümleri de dikkate alınmak suretiyle sözleşmenin kuruluş anına göre sözleşme şartının haksız olup olmadığının değerlendirileceği hüküm altına alınmıştır.

Haksız Şartların denetimi konusunda ise; T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na, standart sözleşmelerde yer alan haksız şartların metinden çıkarılması veya kullanılmasının önlenmesi için tedbir alma yetkisi verilmiştir. T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca haksız şartın tespiti halinde; haksız şartın sözleşme metninden çıkarılması için 30 gün süre vermektedir. Bakanlık gerekli gördüğü hallerde  bu süreyi 90 güne uzatabilir.  Verilen sürenin bitiminde, haksız şartın sözleşme metninden çıkarılmadığının tespiti halinde ise 6502 Sayılı Kanun’un 77. Maddesi’nin 2. Fıkrası uyarınca aykırılığın tespit edildiği her bir sözleşme için her yıl kanunda belirtilen şartta arttırılmak suretiyle 200 Türk Lirası İdari Para Cezası uygulanacağı hükme bağlanmıştır. 

Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yönetmelik, siz değerli üyelerimize yükümlülükler getirmekte olup, ekte sunulu Yönetmelik metnini bilgilerinize önemle rica ederiz.

2)Ayrıca belirtmek isteriz ki,  6502 Sayılı anılan  Kanun’un 51. Ve 84. Maddelerine dayanılarak T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca hazırlanan “Paket Tur Sözleşmeleri Hakkında Yönetmelik TASLAĞI” Bakanlık web sitesinde görüşe açılmıştır. Söz konusu taslak metin henüz son halini almamış olup, Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmemiştir.

Birliğimiz, hazırlanan taslak metinde acentalarımız  aleyhine hüküm doğurabilecek olan hususlara ilişkin  görüşlerini ilgili Bakanlığa sunmak üzere çalışmalarda bulunmaktadır.

Saygılarımızla,

TÜRKİYE SEYAHAT ACENTALARI BİRLİĞİ

(TÜRSAB)